Roerloos

Een jubileum dat veel losmaakt wat niet per se losgemaakt hoeft te worden, maar wél leuk is: vijftig jaar geleden konden we voor het eerst de film over de terreur van de reusachtige witte haai zien: Jaws, heldere titel. Ik zeg niet meer: onvoorstelbaar dat het al vijftig jaar is.
Ik maakte de film voor het eerst mee (dát is het: meemaken) in de zomer van 1974 in de opgeheven Nijmeegse bioscoop Carolus die toen nog het Carolus Theater heette, een voornaam gebouw waar alle grote films te zien waren. En Jaws was een grote film, nog steeds, meer dan alleen een horrorfilm.
Ik zag hem daarna nog een keer of tien en de sensatie van toen blijft vers. Komt vooral doordat het zo’n goed verhaal is, met alle elementaire ingrediënten: hoofdpersoon (politieman) wordt geconfronteerd met groot probleem (haai). Moet hij oplossen, maar hij weet niet hoe. Oplossingen waarvoor hij kiest of die op zijn pad komen, werken niet. Uiteindelijk moet hij er zelf voor zorgen en dat doet hij ook (belangrijk inzicht!)
Bijna alle verhalen (romans, toneelstukken, films) zitten min of meer zo in elkaar en ook al is de structuur voorspelbaar, werken doet die wel!
Doordat je het probleem heel lang niet van dichtbij ziet (uitstel), is de spanning voortreffelijk.
Ik vind Jaws niet alleen een enerverende film, maar ook een enorm zomerse. Het grootste deel van het verhaal speelt zich buiten af: de lucht is blauw, de zon schijnt vrolijker dan vrolijk in de zee.
Gisterochtend zat ik in alle vroegte naar de Noordzee te kijken, met zo’n lucht en zo’n zon. De zee lag er haast roerloos bij. Ik dacht wat je dan zo graag denkt: dit moet voorgoed zo blijven, ik, hier, alles. Maar dat kán natuurlijk niet. Er is altijd wat.