Bedremmeld

Veel mensen zijn bang voor lawaai vandaag, hoor ik. Voor protesten tegen onze gehavende wereld, tegen onbegrijpelijk geweld, tegen verdriet en leed waarvan je stil wordt.
Waarvan je stil wordt. Ik zie op tegen lawaai, terwijl ik snap als het er wel is. Maar de stilte van vandaag hoort bij ons leven, onze geschiedenis. De stilte van vandaag hoort bij iedereen aan wie we vandaag met gebogen hoofd denken.
Ook denk ik aan mijn ouders, hun vrienden, hun familie, die eerste jaren na de oorlog. Ik was kind in de jaren vijftig, iedereen was bezig met een nieuwe tijd die eindelijk moest beginnen wat pas een jaar of tien later gebeurde toen The Beatles de wereld wakker zongen en er meer licht in onze dagen kwam. Daarvoor was dat niet aan de hand, nee. De oorlog was voorbij maar ook niet. Nog steeds gromde er ontreddering en was er te veel verdriet voor woorden. 
Ik was te jong om alles te begrijpen, maar toch dwaalde ik rond in de marge van gesprekken die gingen over mensen die er niet meer waren. Een zinnetje dat guur door mijn kinderlijke gedachten waaide was: “Hij kwam niet meer terug.” Of zij. Er waren er veel die niet meer terug waren gekomen. Ineens weg. En weg bleven. Voor altijd – dat bedremmeld stemmende woord. 
Ons gezin ging naar de dodenherdenking. Mijn ouders liepen er stil heen, ik tussen hen in, een hand in die van mijn moeder, de andere in die van mijn vader.
Gebeurde vaker, maar het was dan een andere manier van vasthouden, steviger, geloof ik.
Hun stilte en die van iedereen die daar stil stond te zijn, greep me ontzagwekkend aan.
Misschien is er vandaag meer lawaai dan de stilte verdragen kan. Hoop het niet. De stilte houdt vast wie we niet meer vast kunnen houden.