Besef

Graag kijk ik naar films die zich op grote schepen afspelen. Vrijdagavond zag ik op televisie `Titanic’ uit 1997, niet voor de eerste keer, ook omdat ik de actrice Kate Winslet aangenaam vind. Ik keek tot het moment dat het onzinkbare schip de ijsberg raakt. Ik zag meer films over de Titanic, dus ook die zonder het liefdesverhaal uit de versie van 1997. Altijd houd ik mijn adem in als een bemanningslid terloops de duisternis in kijkt, ineens niet weet wat hij ziet en als hij het wel weet, alarm slaat. We beschikken over meer informatie dan deze zeeman, namelijk dat de ondergang van het schip is begonnen. De rest hoef ik dan niet meer te zien, maar altijd ga ik terug naar mijn kindertijd, toen ik voor het eerst over deze ramp hoorde. Late jaren vijftig, een zolderetage aan de Graafseweg in Nijmegen, een zomerse zondagnamiddag vol doffe warmte, er was onweer voorspeld en daar verheugde ik me op. Ik was een jaar of vier en hield van onweer. In een tijdschrift zag ik een tekening waarop de zinkende Titanic te zien was. De tekening was zo realistisch dat het net een foto was. Kan best zijn dat ik dacht dat ik naar een foto keek. Het schip was al voor een groot deel onder water verdwenen. Reddingboten vaarden er vandaan. Tientallen, misschien wel honderden mensen verzetten zich hulpeloos tegen de verdrinkingsdood. Aan het water was te zien dat het ijskoud was. En dan die zwarte, dreigende nacht! Ik kon mijn ogen niet van het tafereel afhouden. Het beangstigde me en tegelijkertijd voelde ik me veilig op die zolderetage, die dadelijk van kleur zou veranderen door het losbarstende onweer. Mijn vader boog zich over me heen en zei dat het allemaal lang geleden was, nog voordat hij was geboren. Ongetwijfeld was dit geruststellend bedoeld, maar het kon niet op tegen mijn besef dat zoiets zomaar kon gebeuren. Dat besef overkwam me voor het eerst. Dan begint je leven te veranderen.