Inzicht

Zo nu en dan geef ik les in gevangenissen. Aan gedetineerden. Of les, nou, ja zoiets. Het zijn in het begin schrijftips, maar waar het vooral over gaat is wat er gebeurt wanneer je woorden bedenkt voor wat je graag wilt vertellen. De moed dat te doen. En over wat je allemaal kunt meemaken als je je fantasie de ruimte geeft. Het zijn intense uren. Ook aangrijpende. Dat laatste merk ik vooral als ik weer buiten ben en naar mijn auto loop. Het verschil tussen buiten en daarbinnen is ontstellend groot, zo groot dat ik er altijd even van op verhaal moet komen.
Deze week moet ik een lezing geven over dat werk, aan gevangenisdirecteuren en geestelijk verzorgers. Daar schreef ik afgelopen weekend aan. Alle momenten die ik met gestrafte mannen en vrouwen doorbracht, staan me helder voor geest. 
De lezing is op een bijeenkomst in de vrouwengevangenis in Nieuwersluis. Was er al een paar keer, in de ruimte waar de vrouwen eens per week hun kinderen mogen ontvangen. Met tekeningen aan de muur en meubels in vrolijke kleuren. 
Daar schreven ze verhalen over zichzelf, over vragen die niet te beantwoorden waren, over dromen die telkens terugkwamen, over `het slechte pad’ dat achter hen lag en op de plattegrond van de toekomst maar niet meer te zien moest zijn. Vaak tranen, ook veel lachen, altijd het bevrijdende dat veroorzaakt wordt wanneer je eindelijk ergens woorden voor hebt. Woorden voor alles waarvan je dacht dat er geen woorden voor waren, helpen je naar een inzicht in jezelf toe. Dat inzicht kan zo sterk zijn dat je er iets mee moet doen, méér dan iets.
Ik heb er zelf ook veel aan. Oordelen over mensen begint met hen te begrijpen, dat in ieder geval uit alle macht te proberen.