Kwaliteit

Verstandig verbond ik altijd met saai. Nog steeds, maar zeker in mijn jeugd. Mijn moeder had gelukkig niet veel erge zinnetjes in huis, maar deze zat in haar standaardrepertoire: “Doe wel verstandig, jongen.” Aan haar toon hoorde ik dat het om een staat van zijn ging die ik waarschijnlijk nooit zou bereiken, maar ik moest wel mijn best doen. Ik vond het ook een matig hanteerbaar advies, verstandig doen, want je moest dan, zeker in mijn geval, iets doen zonder te weten hoe.
Als er bij ons thuis gezegd werd dat iemand een verstandig man of een verstandige vrouw was en dat die dadelijk op bezoek zou komen, begon ik me meteen te vervelen. 
Ik moest eraan denken toen ik afgelopen zaterdag een herhaling zag van het televisieprogramma Kijken in de ziel, waarin Coen Verbraak sprak met drie ex-premiers, Van Agt, Kok en Balkenende. Die herhaling was vanwege het overlijden van Van Agt. Ik zag die gesprekken voor het eerst. 
Balkenende vond ik hoogst irritant, maar dat heb ik altijd met mensen die door en door pedant volstrekt zeker van zichzelf zijn. Kon je niet van Kok en Van Agt zeggen. Ze wisten niet of ze destijds alles zo goed hadden gedaan en bij Kok dacht ik: wat een verstandige man. Inderdaad ook saai, maar ik vond dat verstandige ineens ook een indrukwekkende kwaliteit. 
Van Agt werd gevraagd waarom hij toen als premier niet hetzelfde standpunt ten aanzien van Israël had als later in zijn leven. Hij noemde zichzelf `een oen’, wat hij in één moeite door preciseerde: `een kaffer’.
Staatsmannen, die twee, wat je ook op hen aan te merken hebt. Met Balkenende kwam de klad erin. Kijkend naar het politieke landschap, weten we dat we die klad er voorlopig ook niet meer uit krijgen!