Stilte

De laatste keer dat ik Leonard Cohen zag optreden, was op een zomeravond nog niet zo heel lang geleden. Oud en breekbaar was hij, maar ook vrolijk vitaal. En hij zong aandachtig, ieder woord tilde hij op, elke noot was onvergetelijk. De zon ging langzaam onder, de avond maakte namens ons allemaal een buiging voor hem.
 Op zijn laatste plaat zingt hij over de dood. Hij was er klaar voor en nam afscheid.
Halverwege de jaren zestig hoorde ik hem voor het eerst, het lied dat hem meteen beroemd maakte, Suzanne. Zo’n betoverend liefdeslied kenden we nog niet. Suzanne nam ons mee naar de rivier waar we thee met haar dronken en sinaasappels aten.
Ik wilde meteen alles weten van deze dichter uit Canada. Ik kocht zijn eerste plaat en zijn boeken, leerde gedichten van hem uit mijn hoofd, las zelfs zijn min of meer onbegrijpelijke romans waarin ik bijna alles veelbetekenend vond. Ook sommige liedjes van hem waren te vreemd voor woorden, maar dat ik niet alles kon bevatten, vond ik vooral aan mezelf liggen.
Nu hij dood is, voel ik een vreemd heimwee naar de dagen dat ik hem voor het eerst hoorde. Het was net alsof alles door hem dieper werd en geheimzinniger, van die geheimzinnigheid die het leven erg aantrekkelijk maakte.
Het meisje dat mijn eerste grote liefdesverdriet veroorzaakte, liet bij haar vertrek uit mijn leven de nieuwste plaat van Cohen achter, Songs of Love and Hate. Dat had ze goed aangevoeld, het verdriet werd er niet minder om, maar wel hanteerbaar: er was meer aan de hand dan ik meemaakte, kom op alsjeblieft.
De afgelopen weken hoorde ik in veel huizen waar ik kwam, zijn laatste plaat, zijn afscheid. Vaak keken we elkaar aan en knikten. De stilte omarmt hem.