Uitleggen

Zaterdagmiddag was ik in de Openbare Bibliotheek van Nijmegen waar Pé Hawinkels werd herdacht, de dichter en vertaler die in Nijmegen woonde en in 1977 jong overleed.
Ik zag veel mensen uit die jaren, er werd jazz gespeeld die je niet in je kouwe kleren ging zitten, jonge dichters lazen werk voor, de burgemeester kreeg een eerste exemplaar van een herdenkingsboek en ook was er een man die een gedicht van Hawinkels uitlegde, en niet zo’n beetje ook, regel voor regel, woord voor woord. Ik vond dat fascinerend, maar ook wat veel. Wel besefte ik dat het bij die tijd hoorde, kunst uitleggen. We wilden het, geloof ik, liever dan nu. Pierre Janssen bijvoorbeeld met zijn televisieprogramma Kunstgrepen. Ik zag het graag, maar voelde me ook altijd schuldig omdat ik veel niet zag wat hij wel zag. Het was leerzaam dat vast te stellen, maar het kwam dikwijls voor dat ik nerveus voor een schilderij stond. Dan vroeg ik me af wat ik hier niet stond te zien.
Op school keken we georganiseerd naar films en vooraf kreeg je al instructies van een deskundige. Mij schiet nu The Graduate uit 1967 te binnen, een van de betere films die ik ken en nog steeds graag en regelmatig zie, maar toen op school voor het eerst. De deskundige zei: “Jongens, let op de functie van water. Zeker in het begin. Goed naar het water kijken.”
Erg fijn vond ik programma’s met liedjes die luisterliedjes werden genoemd. “Dames en heren, u hoort nu Liesbeth List met Ne me quitte pas van Jacques Brels in een vertaling van Ernst van Altena. Hij maakte ervan: Laat me niet alleen. Het lied is een smeekbede tot een geliefde: laat me niet alleen, anders wordt het leven zinloos. Dames en heren, Liesbeth List.” Héér-lijk!