Ver

Bij de dodenherdenking op het marktplein hier in de buurt wordt nooit een toespraak gehouden. Elders in de stad wel. Waarom het hier niet gebeurt, weet ik niet, maar het geeft niet.
We zijn er allemaal rond half acht. Dan speelt er een fanfare, meestal afkomstig uit een naburig dorp. Het repertoire is stemmig en het is te horen dat er maandenlang aandachtig geoefend is. Het klinkt nooit perfect, maar dat past bij de stamelende sfeer. Uiteraard blaast een man of vrouw op de trompet de Last Post. We houden dan een beetje ons hart vast, maar ook dat hoort er bij.
Dan de twee minuten stilte. Vogels in de bomen. Soms in de verte, soms ook dichtbij het geluid van mensen die er niets van begrijpen. Daarna gaan we naar huis. Het gebeurt dat we hier en daar even praten, maar nooit lang, want daar is het de avond niet voor. We vragen niet wat we met de oorlog hebben, om het zo maar eens te zeggen.
Toen ik jong was, waren er veel mensen die de oorlogsjaren nog hadden meegemaakt, mijn ouders bijvoorbeeld. Maar die zijn nu in de minderheid. Je ziet natuurlijk wie het zijn.
Ik weet veel over de oorlog, las er veel over, maar ken het dagelijks leven van toen alleen maar uit verhalen die bijvoorbeeld thuis werden verteld. Niet lang voor de bevrijding gooiden Duitse soldaten een handgranaat naar mijn moeders broer, omdat ze vonden dat hij opgelucht of iets te grappig lachte. Bij de ouders van mijn vader zat een Duitse soldaat ondergedoken, een kind van zeventien dat de oorlog haatte, maar mee moest doen, verteerd door angst en heimwee. Gebeurtenissen die langzaam verdwijnen onder het zand van de tijd.
Het verleden wordt steeds meer iets van ver weg. Toch denken we er straks aan, of proberen dat te doen. Ook dáárom dus, om wat belangrijk is bij ons te houden. Natuurlijk denken we ook aan alles wat komen gaat, waarvan nauwelijks iets weten. Bedremmeld gaan we weer naar huis.