Verhalen

Natuurlijk had ik het gisteren over de dodenherdenking, natuurlijk heb ik het vandaag over de vrijheid die we vieren, ook al vraag ik me af met welke gedachte we die vieren. Toen ik opgroeide en ook later nog, was het helder. De oudere mensen om me heen hadden de oorlog meegemaakt en wilden en moesten er die dag over vertellen. Sommige verhalen kende ik onderhand, maar dat was uiteraard helemaal niet erg, want wat had ik erg te vinden? Ik was van na de oorlog en kon er geen idee van hebben hoe het was niet vrij te zijn.
Volgens mij was het op de eerste Bevrijdingsdagen die ik me herinner, altijd stralend weer. En ik wist dat mijn vader zou zeggen dat toen de oorlog begon, het ook van dat weer was. Ik rekende er zelfs op dat hij dat deed.
Nu is het 2017 en zou ik vandaag iemand kunnen spreken die zoiets kan zeggen? Ik mis mijn ouders vaak, ook op dagen als vandaag. Ook hun kleine en grote verhalen over de oorlog, verhalen die zich niet lieten vergeten. Dan kon het over eten gaan, dat haar ouders altijd nog iets probeerde te maken van het weinige dat ze had weten te bemachtigen en dat mijn moeder het lekkerste daarvan tot het eind bewaarde. En ook, ontelbare keren, het verhaal over haar jongste broer die op een van de laatste dagen voor de bevrijding door een Duitse soldaat te grazen was genomen. Het stond toen al vast dat de oorlog bijna was afgelopen, hij maakte een triomfantelijk gebaar en die Duitser gooide woedend een granaat naar hem. Hij overleefde het, maar vraag niet hoe.
Ik herinner me de verhalen die niet meer verteld worden. Ze zijn er nog, die verhalen, in je hoofd, maar je moet steeds beter luisteren om ze te horen. De meeste ervan zullen spoedig verdwijnen.