Vlag

In de jaren zeventig lagen op veel salontafeltjes boeken van Erich Fromm, een Duits-Amerikaanse psycholoog en filosoof die ineens erg populair werd. Beroemd boek: Liefhebben, een kunst en kunde. Alleen al over die titel konden we niet ophouden. We lazen het op volle kracht, maar ik kan me er niets van herinneren. 
Ander boek, nog beroemder: De angst voor vrijheid. Ook weer zo’n titel waarover je meteen begon na te denken. Overal kwam je het tegen, beduimeld, stuk gelezen, passages fel onderstreept, je had het er met rode wangen over. 
Zo vreemd, van veel boeken die indruk op me maakten, kan ik van alles zeggen, met citaten, van De angst voor vrijheid staat me meer bij dan van Liefhebben, een kunst, een kunde, maar niet genoeg. Uiteraard wel de opmerking dat je pas kunt beseffen wat vrijheid is, als je ervaren hebt niet vrij te zijn. Open deur, maar toch. 
Die opmerking was het begin van de bewering dat we moeilijk met vrijheid kunnen omgaan, ook omdat we nooit geleerd hebben er wezenlijk over na te denken.
Vandaag houdt het me ook bezig. We vieren de bevrijding, de afloop van de Tweede Wereldoorlog, en de vrijheid waarin we sindsdien leven. Radio en televisie zijn gek op straatinterviewtjes, van die gesprekjes die iedereen meteen weer enorm vergeet. Vandaag zullen we er veel meemaken die beginnen met de vraag: `Wat betekent vrijheid voor u?’ Antwoorden zullen neerkomen op: `Dat je kunt zijn wie je bent’ of zoiets. Of `Dat je alles mag zeggen’, vrijheid van meningsuiting dus. 
Hoorde ik eerder deze week al over praten. Ging over de omgekeerde vlag, gisteren en vandaag. Lak aan gevoeligheden! Vrijheid van meningsuiting!
Geen angst voor vrijheid, maar wel lichte huiver.