Wrijven

Als ik op zaterdagochtend thuis ben, luister ik meestal naar het radioprogramma De Taalstaat, gepresenteerd door Frits Spits. De naam zegt het al, het gaat over onze taal, over taalkwesties. Het kan me niet lang genoeg duren.
Een rubriek is die waarin luisteraars bijna vergeten woorden omhoog mogen houden. Ze zijn er nog wel, maar je hoort ze steeds minder. Ik spreek ze nog graag uit, van die bijna vergeten woorden of uitdrukkingen, en soms heb ik het niet eens in de gaten. Gisteren zei ik tegen iemand dat ik ergens mee in mijn nopjes was. Ze moest lachen. En toen besefte ik dat ik zoiets bijna nooit meer iemand hoor zeggen. Nopjes zijn van een andere tijd. Ik zeg het niet om interessant te doen. Het zijn van die uitdrukkingen die zijn blijven hangen, en soms willen ze uitgesproken worden.
In De Taalstaat van zaterdag kwam een meneer met `verkneukelen’. Daar hoor `zich’ bij: zich verkneukelen. De meeste mensen zullen weten wat ermee bedoeld wordt, maar wie zegt het nog?
Frits Spits vroeg om een voorbeeld. De man zei dat hij zijn vrouw iedere zondagmorgen een ontbijtje bracht, op bed. (Als je een ontbijt voor iemand anders verzorgt, is het meestal `een ontbijtje’.) Als hij het ontbijtje afleverde, verkneukelde zijn vrouw zich. Waarschijnlijk verkneukelde hij zich om die kleine vreugde, maar dat zei hij er niet bij. Wel kon ik me een voorstelling maken van hun zondagochtenden. Ik zag zelfs het ontbijtje voor me.
Het korte gesprek over `zich verkneukelen’ was goed voor mijn humeur. Ik pakte er de Van Dale bij en zocht het op. Zich in stilte innig verheugen, staat er. Wat prachtig! Ook: de handen wrijven van voldoening. Zie je haast nooit meer. Zou ons moeten spijten.