Werkstuk

De directeur van het Rijksmuseum sprak plechtig over de restauratie van De Nachtwacht. Had ik ook gedaan als ik die directeur was. Niemand zal het zijn ontgaan dat het een openbare restauratie wordt.
Op zaal. Voor het oog van ons en de wereld. Hij verwacht veel publiek en beloofde onder meer dat het spannend zou zijn om mee te maken. Er zal veel aan die restauratie te beleven zijn. Het is fascinerend en buitengewoon en voor specialisten ook leerzaam, maar spannend, nee. Ja, voor de werkers aan de restauratie, natuurlijk. Maar voor de busladingen belangstellenden, ik denk het toch niet, ook al zijn we erg gevoelig voor wat officieel spannend wordt verklaard.
Begin jaren zestig had mijn grootmoeder De Nachtwacht geborduurd. Ik kende het schilderij van koektrommels en foto’s in tijdschriften, ik snapte ook waarom het mooi was, en daarom belangrijk. 
Mijn oma deed er lang over en ik sloeg haar werk met bewondering gade. En ook haar geduld. Ze was een temperamentvolle vrouw, rusteloos ook, maar van De Nachtwacht werd ze kalm. Vaag speelde ik met de vraag waarom ze iets maakte wat er al was, maar ik was nog te jong die vraag overtuigend te stellen. Bovendien zou oma de vraag niet verdragen.
Het duurde maanden en maanden en toen haar Nachtwacht eindelijk klaar was, spreidde ze het werkstuk voorzichtig over de eettafel uit. We zochten naar woorden, mijn vader en ik. Op dat moment kwam mijn grootvader de kamer binnen, een stille, zachtmoedige man. Hij maakte een bewonderend gebaar met de hand waarin hij een mok carboleumkleurige oploskoffie vasthield. Dat gebaar had iets ontremds want de inhoud van de mok vloeide gul uit over De Nachtwacht. Ja, wat er daarna gebeurde, was spannend.