Kampeerbus

Altijd de vraag wat iemand met `het geld’ gaat doen. De Nederlandse econoom Guido Imbens wint de Nobelprijs, hij werkt in Californië, daar wordt hij uit zijn bed gebeld door een Nederlands radioprogramma met uiteraard de vraag hoe hij zich voelt en: “Weet u al wat u met het geld gaat doen?” 
De vraag naar iemands gevoel moeten we ook minder stellen. Misschien gewoon even wachten tot die er zelf mee komt, al was het alleen maar omdat er dan woorden voor zijn. Als je meteen een hapklaar antwoord paraat hebt, is het waarschijnlijk geen gevoel waarnaar gevraagd hoeft te worden. Gaat meestal om gevoelens waarvoor niet zo snel woorden zijn.
Het geld dus. Guido Imbens wist het nog niet, zelfs niet eens hoeveel het was, want hij moet het met twee collega’s delen. Volgens mij besteden wetenschappers die met die grote prijs bekroond worden, het geld aan nieuw onderzoek, maar stel dat Guido Imbens had gezegd “Een nieuwe kampeerbus met alles erop en eraan”. Hadden we daar dan een gedachte bij gehad? Voegde het iets toe aan hoe we over het leven denken?
Telkens wanneer ik die vraag hoor, voel ik een schaamtekramp. Schrijvers die een belangrijke literaire prijs winnen, krijgen die ook altijd voor de kiezen.
Wat ik prettig vind is dat ik váág begrijp waarvoor Guido Imbens de prijs gekregen heeft. Lijkt me belangrijker dan wat hij met het geld doet. Hij analyseert causale verbanden, kort door de bocht te simpel samengevat: welke oorzaken veroorzaken welke gevolgen? Bijvoorbeeld hoe het gaat met mensen die veel geld in een loterij hebben gewonnen. Verandert hun leven? Ik koop ook soms een lot en kan enorm dagdromen over mijn omgang met de hoofdprijs. Hoef die niet eens meer te winnen.