Namen

Vorige maand kwamen er voor het huis hiernaast twee kleine monumentjes voor een echtpaar dat in de oorlog uit hun huis werd gehaald door de nazi’s. Het zijn twee struikelstenen, `Stolpersteine’. Ze zijn nog op te weinig plekken in Nederland te zien, bakstenen waarvan de bovenkant een messing plaatje is met daarop de naam van de bewoner, geboortedatum, datum van arrestatie, datum van deportatie, sterfdatum.
De buren hiernaast heetten Mozes Samson van der Woude en Jansje van der Woude-Moscoviter, hij geboren in 1892, zij in 1887. Op 26 september 1942 werden ze geïnterneerd, twee dagen later uit Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Jansje werd vrijwel meteen vermoord, Mozes vier maanden later.
De stenen werden geplaatst op een regenachtige dag in april. Twee mannen van de gemeente deden dat, een nabestaande en mensen uit de straat stonden erbij. Er werden bloemen op gelegd. Die zijn een paar dagen blijven liggen en toen nam de wind ze mee.
Dagelijks zie ik hun namen staan en de data die hun leven bepaalden. Vanavond zal ik ook aan hen denken wanneer we op het plein hier in de buurt stil zijn om onze gedachten alle ruimte te geven.
Ik ken niemand die Mozes en Jansje heeft gekend. Ook weet ik niet hoe het ging toen ze op 26 september 1942 uit hun huis werden gehaald. Was een zaterdag, de herfst kwam eraan. Wisten ze wat hen ging overkomen? Wat namen ze mee? Wat zeiden ze tegen elkaar? Zeiden de buren nog wat tegen hen? 
De straat van nu lijkt natuurlijk op die van toen, de bomen waren jonger, maar de gracht was de gracht en de bruggen de bruggen, ook de huizen zagen er min of meer hetzelfde uit, het decor van hun dagelijks leven. Keken ze nog om zich heen toen ze mee moesten?