Hamvraag

Nijmeegse psychologen deden een onderzoek waarvan ik de conclusies niet helemaal begrijp, terwijl ik die in principe interessant vind, maar ik moet er behoorlijk over nadenken en daar heb ik met dit zomerse weer niet volop zin in. En dáár gaat het onderzoek juist over! We houden er niet zo van onze hersens te laten kraken, maar als we na een tijdje vaststellen dat het zin heeft gehad, vinden we het minder erg. Ik vat het nu kort door de bocht samen, maar iedere samenvatting is kort door de bocht.
Voorbeeld van de onderzoekers: je koopt iets in de supermarkt, maar hebt geen zin je te verdiepen in de voedingsinformatie op het etiket. Je wilt witte bonen hebben, klaar. Als je de moeite had genomen de informatie wel te lezen, was je meer tevreden naar buiten gelopen.
Ander voorbeeld is wat ze het IKEA-effect noemen. Je hebt een meubel gekocht dat je zelf in elkaar moet zetten. Met een grote doos ga je naar huis en dan is er die priemende hamvraag: hoe ga ik het aanpakken?
Die vraag heb ik me veel te vaak in mijn leven gesteld en ik kon uren naar de opengescheurde doos staren, terwijl zich felle woede in me ontwikkelde. Begin van het antwoord is gewoon maar beginnen. Maar dat kan niet `gewoon’. Komt door die woede. 
Als het ding een paar uur later levensvatbaar is, ben je blij (IKEA-effect). Die blijdschap ken ik niet, maar ik heb voor deze kwestie een oplossing gevonden die in het onderzoek, geloof ik, niet aan de orde komt: ik koop nooit meer iets bij IKEA.
Besluit nam ik in de winkel zelf, beste plaats om dat te doen. Ik was te vroeg. Alleen het restaurant bleek open. Waren wel honderd mensen zwijgend met een croissantje in de weer. Opgelucht haastte ik me naar buiten.