Geloof

Het was een groot voorrecht, in 2002 mocht ik Nelson Mandela van een beetje dichtbij meemaken. Niet gesproken, ook geen hand gegeven, van een afstandje. In Carré waar hij het middelpunt was van een feestelijke middag. Ook was er de man die hem op Robbeneiland bewaakte. Die hoorde ook bij het feest. Wat me aan Mandela vooral opviel, was zijn bescheidenheid. Natuurlijk wist hij dat hij van onze tijd een betere tijd had gemaakt, maar ik denk dat hij zeer besefte dat iets van zijn grote kracht ook zachtmoedigheid was. Daar hoorde die bescheidenheid bij. De uitstraling van bescheidenheid kan zo sterk zijn dat die ontroerend is. Ik geloof dat dat het was, die middag. Mandela hield een sobere toespraak, waarin hij ook iets over zijn bewaker zei. Dat hoorde bij wat hij ons over verdraagzaamheid vertelde. Daar begint vrijheid mee. Met verdraagzaamheid. Dat bewonderde ik ook in hem: dat hij ons leerde geloven dat je eerst met iets moest beginnen in plaats van dat je meteen rekende op het eindpunt van wat dat begin veroorzaakte. Dat is de wijze les wanneer het gaat over de mondiale samenleving die niet eens op een samenleving lijkt. Dus eerst leren geloven in kleine stappen. Met kleine stappen komen we ook vooruit. Van grote stappen ga je dikwijls struikelen en dan moet je weer opnieuw beginnen. Lijkt zo makkelijk gezegd, zo makkelijk opgeschreven, hier, maar dat geloof moet je leren. Geloven in geloof. Zoiets. Als Mandela geloofde dat hij dat geloof achterliet, zal hij in vrede zijn laatste gedachte hebben gehad.