De Gelderlander

In een actualiteitenprogramma zag ik een vriendelijke vrouw over de poepbacterie spreken. Eerste keer in mijn leven dat ik het woord opschrijf: poepbacterie – nu dus voor de tweede keer. Ze sprak met zachte stem alsof de poepbacterie er ook niets aan kon doen dat hij poepbacterie was. Ze had het over een tafel waarop een baby een schone luier had gekregen en de volgende ochtend iemand een broodje pindakaas smeerde. De vrouw keek nonchalant terwijl ze dat zei, niet wetend dat bijvoorbeeld ik alles heel sterk met elkaar verbond, de luier en het broodje pindakaas.

 Een vriend belt op en vraagt of hij wat mag zeggen. Ik zeg dat het mag. Nou, het gaat over mijn column van gisteren. Dat ik de deur van binnen met een paar sloten afsluit en als er dan iemand onverwacht belt, ik eerst met die sloten moet rommelen voordat de deur open kan en dat dit allemaal lang duurt. “Ik wil alleen maar even zeggen dat je nu over de streep bent.” Ik vraag welke streep. “Je begint nu echt oud te worden,” zegt hij. Daarna hebben we het weer over vrolijke dingen.

Soms gebeurt het dat je je verschanst in je eigen huis. Er is nog wel buitenwereld, maar ver weg. De deur op het nachtslot, telefoon uit. En dan gaat de bel. Het is bijna negen uur in de avond, er komt zelden onaangekondigd bezoek. Waarom ik naar de deur loop, weet ik niet. Misschien is het mijn verantwoordelijkheid, zoiets.

In mijn kindertijd werd vaak gezegd: “Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg.” Die woorden hoorden bij de jaren vijftig, de oorlog was pas voorbij, veel in het land moest opnieuw beginnen, er was geen tijd voor malligheid. Dat hebben we later enorm ingehaald. Of ik die woorden helemaal begreep, geen idee, ik had er wel een hekel aan, ook omdat ik ze dikwijls te horen kreeg. Ik zal hoe dan ook nooit zo snel zeggen: het moet niet veel gekker worden. Vind ik een wat tuttige verzuchting. Stapje verder: wat bedoel je met gek?

Aan veel kom ik niet toe. En ik vind het verontrustend dat ik dat steeds vaker vaststel. Aan veel te veel kom ik niet toe. Aan mindfulness bijvoorbeeld. Aan wat het betekent en hoe je er beter van kunt worden, want dat laatste is natuurlijk de bedoeling.

Als iemand zegt ergens `een dubbel gevoel’ over te hebben, weet ik dat ik me scherp moet concentreren, want mijn reactie moet genuanceerd zijn. Jammer vind ik het dat de Olympische Winterspelen dit weekend zijn afgelopen, want behalve dat het dikwijls genieten was, leerde ik weer veel over mijn omgang met mijn gevoelens. Ik heb ze, gevoelens, maar kan er meestal nauwelijks over praten. Niet omdat ik niet durf, maar vaak kan ik niet de juiste woorden mobiliseren. Het gaat trouwens niet om wat ik zelf voel, maar ook om hoe ik reageer op de gevoelens van anderen.

Paar dagen geleden zag ik de zanger René Froger lopen. Nou ja, zanger, hij is meer dan dat. Ik bedoel: hij doet ook andere dingen, op televisie. Ik weet wat hij voor repertoire zingt, maar ken het nauwelijks. Als ik naar de radio luister, is dat altijd Radio 1 en daar klinkt nooit een lied van hem. Of dat met beleid te maken heeft, weet ik niet. Zangers die volkszangers genoemd worden, klagen dikwijls over miskenning. Geen idee of René Froger zichzelf ook al volkszanger ziet, maar ik ken hem niet als klager.

‘Het heerst, hè’ wordt bijna altijd op dezelfde manier uitgesproken, vertrouwelijk, bezorgd. We weten dan wat er heerst. Het heerst, geloof ik, nog steeds, al heerst het al wat minder dan een paar weken geleden, hoewel ik nog steeds mensen op sleutelposities minder kan bereiken.

Hoe lang is het geleden dat de melkboer aan de deur kwam? Ik maak hier echt geen nostalgische vraag van (ik houd niet van nostalgie), maar lees dat hij in Engeland aan het terugkeren is, de melkboer dus. Of melkboerin. Engeland is niet ver weg en er wonen daar in hoofdzaak behoudende mensen, dus er is hoop voor Nederland. Een melkboer of melkboerin in ons leven doet ons vast goed. Hoe dan ook: een toevoeging. Dat ik dit zo blij beweer komt natuurlijk ook door de prettige herinneringen.

Je weet niet altijd hoe je kijkt en ook niet wat je bedoelt met hoe je kijkt. Er kunnen onbewuste krachten aan het werk zijn. Het overkomt je. De verschrikkelijke vraag “Is er iets?” kan daar het gevolg van zijn. Als je dan vraagt “Hoezo?” zegt de ander “Nou, je kijkt zo…” De zin wordt niet afgemaakt, maar er is duidelijk wat met je manier van kijken. Je doet iets wat opvalt zonder dat je dat in de gaten hebt.