In een gebouw in Arnhem staat een kluis met daarin de eindexamenvragen, gemaakt door leraren die niet met hun naam in de krant willen, zo geheim is hun werk. Als ik het goed begrijp, gaat die kluis vandaag open. Dit jaar heb ik voor het eerst geen last van nare examendromen. Dus dat er iemand van het ministerie van onderwijs opbelt: `Meneer Verbogt, we gaan dat eindexamen van u eens he-le-maal overdoen. En vlug een beetje.’ Wel herinner ik me dat ik verzette tegen die examenvragen. Deze herinnering wordt fel verlevendigd door dat gebouw in Arnhem. Met die kluis.
Over lichamelijke klachten praat ik niet graag, zeker niet wanneer ik daardoor iets niet kan. Ik heb het speciaal over rugklachten. Heb ik soms, nooit permanent. Mensen met wie dat wel het geval is, benijd ik niet. Ik lees dat een wervelkolomchirurg die werkzaam is in onder meer de Nijmeegse St. Maartenskliniek, zegt dat veel rugklachten het gevolg van een infectie zijn en dus eenvoudig verholpen kunnen worden met een antibioticakuur. Het kan zijn dat ik er een beetje te kort door de bocht over doe, maar ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die dat lastig vinden.
Tijdje geleden behandelde ik hier het woord `mokkel’. Aangenaam woord met een romige uitstraling. Misschien zijn er mensen die het ordinair vinden, wat ik overigens geen aangenaam woord vind, maar die reken ik een licht gebrek aan levenskunst aan. Mokkel is oké. Eerder deze week ging het in het gezaghebbende programma De Wereld Draait Door over onze minister van defensie. Aanleiding was vaag. Haar man kwam, buiten beeld, aan het woord, en die noemde haar `een lekker wijf’. De presentator en de tafelheer beaamden dat opgelucht.
Klein dingetje dat ieder lente terugkeert, volstrekt onbelangrijk, terwijl het me wel bezighoudt. In mijn buurt is iets met de vogels aan de hand. Ze eten verkeerd of ze zijn ziek of ontstellend zenuwachtig, er is iets, wat zich later in het jaar niet voordoet, ik wil er eigenlijk helemaal niet over praten, want er zijn ergere kwesties. Het gaat over mijn auto. Mijn auto is oud en moe en geen gezicht, daarom hecht ik eraan. Maar het is de laatste weken nóg meer geen gezicht vanwege de vogels. Die auto parkeer ik natuurlijk dicht bij mijn huis, onder bomen.
Aan de grote lenteschoonmaak die ik me herinner uit een andere periode van mijn leven, ben ik niet begonnen. Mijn huis verdraagt zoiets niet. Het wordt er te drastisch door opgeschrikt. Als alternatief ben ik met een forse opruiming bezig. Ik loop vaak naar de papierbak en dat lucht me op. Ik stel vast dat ik veel te veel bewaard heb zonder dat ik acht sloeg op wat ik bewaarde. Waarom deed ik het dan? Ik heb steeds meer behoefte aan leegte om me heen. Omdat waarnemen mijn beroep is, heb ik altijd een notitieboekje bij me. Daarin noteer ik bijna nooit iets.
Een tuincentrum bezoek ik met grote tegenzin. Ik moet dit nuanceren, want er zijn twee soorten tuincentra. Er zijn tuincentra die zich ver van bebouwde kommen bevinden. Daar is de natuur de baas is en gaat het alleen maar om wat er groeit en bloeit. De mensen die er werken, maken de indruk zelf ook uit de aarde in het tuincentrum te zijn gegroeid, en hebben een ernstige uitstraling. Ze beschouwen iedereen als een enorme leek met haast aanstootgevende belangstelling voor wat er onder hun handen vandaan komt. Vind ik allemaal uitstekend.
Vanavond moet ik een toespraak houden op een herdenkingsbijeenkomst. Terwijl ik die voorbereidde, dacht ik zo nu en dan: ik heb makkelijk praten, want ik ben van na de oorlog. Wel ken en kende ik veel mensen die de oorlog niet uit hun hoofd kregen, en ook daarom maakt die deel uit van de tijd van mijn leven. Maar toch, makkelijk praten. Dat denk ik ook nu ik het jammer vind dat het plan van het gemeentebestuur van Vorden vandaag ook stil te staan bij Duitse soldaten die daar begraven liggen, weer is mislukt. Ik heb makkelijk praten.
Natuurlijk is er een verschil tussen zwaaien en wuiven! Sinds dinsdag is dat duidelijker dan ooit. Prinses Beatrix zei het op het balkon tegen haar zoon: `Even wuiven misschien.’ We hoorden het allemaal en vonden het waarschijnlijk vertederend. Als mijn moeder het tegen me zou zeggen, deed ik het dus niet. Daar ben ik heel kinderachtig in. Ik moet onderhand af van dat autoriteitsconflict, maar weet niet hoe zoiets aan te pakken. Maar goed, de koning deed wat hem gezegd werd, blijkbaar was hij er zelf niet opgekomen, hij begon te wuiven. Zwaaien is iets anders.
Als je ’s avonds voor de televisie in slaap valt en ook weer voor de televisie wakker wordt, heb je ergens spijt van en een raar hoofd. Met `een raar hoofd’ vat je veel samen. Dinsdagavond was er een moment waarop ik dacht: eindelijk rust. Wanneer dat moment zich precies aandiende, weet ik niet meer, maar ik zette in ieder geval de televisie aan om te gaan kijken naar alles wat ik had gemist. Dat miste ik dus weer want ik viel in slaap. En dan is er ineens een nieuwe dag. En dat rare hoofd dus. In het ochtendprogramma op televisie wordt nagepraat.
Lopend over de vrijmarkt stelde ik vast dat het allemaal wel wat minder werd. Meteen vroeg ik me af wat ik daarmee bedoelde. Minder dan wat? Ja, een paar jaar geleden kwam ik met van alles thuis, meestal nutteloze dingen die snel in een doos gingen voor de vrijmarkt van volgend jaar. Niet dat ik daar zelf aan deelneem, maar misschien de buurjongens. Gisteren hoopte ik op een aanbod dat ik me herinnerde van een tijdje terug. Toen mocht ik na betaling van vijftig cent drie borden fel kapot gooien. Was therapeutisch bedoeld.
