Wat een monter stemmend bericht dat kinderen beter leren lezen als ze voorlezen aan honden. Uit Amerika overgewaaid, maar gangbaar in de Achterhoek. `Kwispellezen’ heet het. Woord mag van mij in het rijtje Woorden van het Jaar. Belangrijk is dat de hond geen oordeel heeft, dus k... lees meer
Jano van Gool
In de Pers
Recent
Er zijn nog geen toneelstukken toegevoegd
Stemmen
Over een week of twee wordt bekendgemaakt wat hét woord van 2013 is. We mogen stemmen. En dat doe ik niet, terwijl ik toch zeer met woorden in de weer ben. Ik weet ook hoe het komt: ik vind de tien woorden waaruit we mogen kiezen, allemaal lelijk. Behalve `koningslied’, maar ja, dat woord is behoorlijk bedorven omdat het lied niet gelukt was, om het maar eens mild te zeggen. Gek dat ik niet meer weet hoe het klonk en ook niet meer welke rare zin er ook alweer in stond. Het hele lied was nogal gezwollen, maar een zin spande de kroon. De andere negen: comakijken, kopschopper, kweekburger, sletvrees, socialbesitas, boekface, knikkebolziekte, selfie en voedselsjoemel. Ik vind ze niet alleen lelijk, maar ik moet nog iets bekennen: van de laatste vier weet ik niet wat ze betekenen. Terwijl ik intensief kranten lees en mijn oren voortdurend gespitst houd. Natuurlijk kan ik de betekenis opzoeken, maar ik wil er liever in het gebruik achter komen. De woorden die ik wel snap, heb ik nog nooit uitgesproken. `Socialbesitas’ heb ik één keer op deze plek gebruikt, maar daarna waaide het weg. In mijn omgeving, die vrij ruim is, heb ik de woorden ook nog nooit gehoord. Vreemd is overigens dat het winnende woord nooit echt lang meegaat. Van de laatste jaren herinner ik me er één: daggeren. Weten we het nog? Het betekent dansen terwijl je de geslachtsdaad nabootst. Ik dans zelden en liever niet zo, geen idee waarom ik het onthouden heb. O ja, zeilmeisje natuurlijk! Maar dat is dan ook een hoogzomers topwoord vol verlangen.
Columns
-
-
Heb het vaak gezegd: in de vroege ochtend vragen kleine dagelijkse gebeurtenissen intenser om aandacht dan een paar uur later misschien het geval is. Alles lijkt zichtbaarder, ieder geluid is beter te horen. Zelf bezie je alles met een andere concentratie, alsof je gevoeliger be... lees meer
-
In 2030 moet iedere leraar die voor de klas staat, bevoegd zijn. Vast een uittekende ontwikkeling, maar al levenslang kan ik zo nu en dan nadenken over het woord `bevoegd’.
Eind jaren zeventig was ik kortstondig werkzaam in het hoger beroepsonderwijs. Ik gaf het vak schrift... lees meer -
Sinds dinsdag ligt op mijn bureau een lijstje van tien woorden waaruit we het Woord van het Jaar mogen kiezen, woorden die dit jaar (even) gangbaar zijn geworden. Geen van de tien onthield ik en nu ik ze opnieuw lees, vind ik geen van alle interessant. Ik weet zelfs niet eens wa... lees meer
-
Dus. Altijd een link woordje: dus. We zeggen het te snel en als we er goed over nadenken is er helemaal niet zo veel `dus’.
Ik ben er dus een groot voorstander van dat er na pakjesavond en de dag erna (Sinterklaas vertrekt dan onzichtbaar) een korte pauze is, laten we zegge... lees meer -
Wegopbrekingen in de natte duisternis van de vroege ochtend hebben iets alarmerends, ja onheilspellends. Zeker in een smalle straat zoals hier om de hoek. Flikkerende felle lampen, kleine bulldozers en graafmachines met een vinnige uitstraling, schreeuwende mannen. Gisteren op w... lees meer
-
In de kaaswinkel (tevens noten & diverse specialiteiten) is het druk. Aan de eigenaar is goed te zien dat het tafereel voor zijn toonbank hem bevalt. Zijn rode wangen stralen.
Wanneer ik heb afgerekend en hij heeft gezegd dat ik dat pico bello heb gedaan, roep ik met e... lees meer -
Zoals bij veel mensen was het bij ons gisteren pakjesavond, hoewel ik een voorstander ben van de datum die ervoor staat, maar ja, ik vorm geen meerderheid.
Wanneer ik dit schrijf moet het allemaal nog beginnen. Het is onrustig in huis. Dadelijk geef ik de buurman instructi... lees meer -
Door mooie emoties van een ander kan ik meteen bevangen raken. Ineens kom ik een filmpje terecht zonder dat ik in de gaten heb hoe dat ging. Toevallig iets aangeklikt in de mail en daar is het filmpje, Qatar, feestende fans van het Nederlands elftal, en dan is er een taxichauffe... lees meer
-
Het is te hopen dat je zelf mag weten of je `moedermelk’ of `mensenmelk’ zegt. En als ik iemand die zich in het verzet buitengewoon moedig gedragen heeft, een verzetsheld vind, noem ik hem of haar verzetsheld. Misschien is dat wel hetzelfde als `verzetsmens’. Dat laatste moet je... lees meer
-
Vorige week maandag, een uur voordat we gingen zitten voor de eerste wedstrijd van het Nederlands elftal, viel de stroom hier in de straat uit. Dan denk je: zal zo wel opgelost worden. Werd het niet. Pas laat in de avond deed alles het weer. Het internet lag er tot dat moment oo... lees meer
-
Soms wil je iets meteen klein houden, terwijl het best groot is. Voorbeeld: je hoort ergens in huis iets omvallen, behoorlijk klap waarin zich ook gerinkel voordoet. Heb dan enorm de neiging net te doen alsof er nauwelijks wat aan de hand is. Straks wel even kijken, heb nu iets... lees meer
-
Afgelopen dagen hoorde ik op de radio vaak een gesprek met sportminister Conny Helder die vandaag in Qatar is. Daar gingen die gesprekken over: hoe ze zich daar gaat gedragen. Doet ze die band om, begint ze over mensenrechten? Aan de minister was sterk te horen dat ze die vragen... lees meer
-
Op zoek naar ingrediënten voor een surprise kom ik in winkels die ik normaal nooit bezoek. Twee, om precies te zijn, maar meer hoeven niet. Het zijn winkels waar louter dingen te koop zijn die niemand echt nodig heeft. Hebbedingetjes, voorwerpen waarvan je misschien zegt `Hé, wa... lees meer
-
Vandaag is de dag van het Groot Dictee der Nederlandse taal, uitgezonden in het programma van Frits Spits, De Taalstaat. Vorig jaar mocht ik meedoen en ik eindigde hoog, wat ik uiteraard graag nog even kwijt wil, ook omdat het voor mij een van de hoogtepunten van het ja... lees meer