Graag verdiep ik me in ervaringen waarmee ik geen ervaring heb. Bijvoorbeeld in kindermarketing, woord dat ik niet kende. Een hoogleraar communicatiewetenschappen in Nijmegen is daarin gespecialiseerd. Moniek Buijzen heet ze, en ze heeft onderzocht hoe ouders en kinderen in supermarkten boodschappen doen. Voornaamste conclusie: een op de drie keer dat een kind ergens naar wijst of om vraagt, krijgt het kind het betreffende product. Zeker als dat vragen indringend gebeurt, een manier van vragen die we jengelen noemen.
Als je niet meer weet wat je moet doen, doe je meestal het verkeerde. Ik heb nu niet over mijn eigen ervaringen (daarover een andere keer), maar over de Nederlandse bisschoppen die zich met de kerstliedjes bemoeien. Je bent dan geneigd te denken: alsof ze niets beters te doen hebben. Blijkbaar niet. Mij kan het niet veel schelen, want ik zing wat ik wil, maar als je het interessant vindt te luisteren naar de Nederlandse bisschoppen, sta je toch met de mond vol tanden op een kouwe kermis. `Stille nacht’ en `De herdertjes lagen bij nachte’ moeten worden gemeden.
Vrijdag moest vertellen over mijn werk in een klein dorp in de buurt van Assen, in het melancholieke vlakke landschap van de nederblues. ’s Middags belde ik op over hoe laat ik precies werd verwacht en of ik nog ergens iets kon eten. De woordvoerster van de organisatie zei dat het dorp maar 95 inwoners telde en dat er één café was waarin alles gebeurde. Daar trad ik dus ook op. Ik houd erg van cafés waarin alles gebeurt, mits met niet te veel lawaai. Voorts zei ze dat ik in dat café dus ook iets kon eten, maar dat er maar één gerecht werd geserveerd.
Oké, april volgend jaar, misschien gaat het gebeuren, de reünie van Abba. Een van de twee zangeressen, Agnetha Fältskog, heeft het gezegd in een interview met een Duitse krant. De jongens van mijn generatie denken dan meteen: die blonde. Tien jaar geleden is het al eens geprobeerd. De band werd toen één miljard dollar geboden, voor honderd optredens. Dat ging dus niet door. Eerlijk gezegd vermoed ik dat het nu ook niet lukt. Als ik het goed begrijp, hebben ze allemaal een ingewikkelde gebruiksaanwijzing. Waarom zouden ze het doen? Waarom zou ik het willen meemaken?
Voor het raam van een café hangen Zwarte Pieten. Geen echte, versiering. Die hebben er zin in, denk ik, maar ineens dringt tot me door dat het ook wel een standpunt kan zijn: wij zijn hier in dit café niet tegen Zwarte Piet. Ik lees dat er in een ziekenhuis in Amsterdam juist geen Zwarte Pieten-versiering wordt opgehangen, want ze willen daar niemand schofferen. Er komt wel decoratie, maar die is neutraal. Graag zou ik even een kijkje nemen, want ik ben benieuwd naar hoe die neutrale decoratie eruitziet (iets met leuke kurken?).
Van sommige mensen krijg je meteen een goed humeur. Ze hoeven niet eens iets te zeggen of te doen. Als je ze ziet voel je een lach en optimisme in je opkomen. Met de vrouw die voor me in de supermarkt loopt, is dat het geval. Jaar of dertig. Ze is nauwelijks te omschrijven, maar alles aan haar is aangenaam, van haar kleren tot haar manier van bewegen. Het is een uur of tien in de ochtend, de dag wordt lekker opgetild. Ik zat een beetje vast in mijn gedachten, maar die krijgen nu een dynamiek waarmee ik uit de voeten kan.
Nederlanders eten minder brood, lees ik. Bericht waar schrale droefheid omheen hangt. 2,3 procent minder dan vorig jaar. Het geldt in ieder geval niet voor de op straat lopende Nederlander. Volgens mij wordt er nergens ter wereld in het openbaar zo veel brood gegeten als hier. Broodjes met heel veel erop, hoe dan ook bijna altijd sla (rucula, rucoli, rucolo). De op straat etende Nederlander is als een bezetene met het broodje in de weer. Het ziet er nooit ontspannen uit. Het broodje moet dood en zo snel mogelijk verdwijnen.
Waarschijnlijk is het typerend voor ons onderbewustzijn dat er weinig zinnigs over te zeggen valt. Behalve natuurlijk door deskundigen, maar daar hoor ik niet bij. Helaas, zeg ik erbij. De laatste tijd vergeet ik vaak het woordje `niet’ als ik aan het schrijven ben, Ik zeg nu wel wóórdje, maar het is een groot woord: niet. `Niet’ kan je leven enórm veranderen. Ik lees mijn column in deze krant haast nooit over, maar eergisteren wel. En toen het even over het Sinterklaasjournaal ging, stond daar dat ik ernaar keek, maar ik bedoelde dat ik er nog niet naar gekeken had.
Uiteraard zette ik zaterdagmiddag de televisie aan om naar de intocht van Sinterklaas te kijken. Op de kade stonden de burgemeester en een verslaggever samen `Hoor de wind waait door de bomen’ te zingen. Daarom wilde ik het allemaal per se niet missen. Onze nationale Sinterklaas ken ik uit zijn vorig leven, nog voordat hij in de film Flodder de boel op stelten zette. In zijn en mijn Arnhemse dagen heb ik minstens één keer een glaasje met hem gedronken in het Klarendalse café Atlanta. Toen hij de opvolger werd van Bram van der Vlugt dacht ik: wat jong.
Meestal besef ik nauwelijks dat ik ouder word. Maar soms dringt het ineens fel tot me door. Gisteren was er zo’n moment. Toen ik las over het leven van Leen Timp die vorige week vrijdag overleed. Natuurlijk wist ik dat hij een grote rol speelde in de geschiedenis van de Nederlandse televisie en dat hij getrouwd met een vrouw die daarin nog belangrijker was. Het was vooral het lijstje programma’s waarvan hij de regisseur was. Bijvoorbeeld: Zo is het toevallig ook nog ’s een keer.
